Το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου μπορεί να συνδέεται, κινηματογραφικά τουλάχιστον, με την οικογένεια Κορλεόνε, στην πραγματικότητα όμως φημίζεται και για τη μεγάλη «φαμίλια» των τυριών του…
Η Σικελία εξελίσσεται ολοένα και περισσότερο σε προσφιλή προορισμό διακοπών για όλους τους Ευρωπαίους: προσφέρει λιακάδα, όμορφες παραλίες και πολλά αξιοθέατα. Διαθέτει πολλούς και αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους, ενώ τα δυο ενεργά ηφαίστεια, Έτνα και Στρόμπολι, προσφέρουν ένα φυσικό τοπίο μοναδικό. Για όλους ανεξαιρέτως, η Σικελία αποτελεί όμως και γαστρονομικό προορισμό, με εξαιρετικό φαγητό και τοπικά κρασιά.
Η τυροκομία στη Σικελία αποτελεί…οικογενειακή υπόθεση. Όπου κι αν βρεθείς, με το που δείξεις ενδιαφέρον για το τυρί, κάποιος θα εξάρει τη Ricotta του γείτονα, ή του συγγενή του, πρόθυμος να σε πάει να τη δοκιμάσεις ολόφρεσκη, ζεστή ακόμη. Με αυτή τη γλυκιά ricotta γεμίζουν τα περίφημα Σισιλιάνικα γλυκά cannoli.
Επίσης, όλοι οι Σικελοί, εκτός από τη Ricotta, “παίζουν στα δάχτυλα” και δώδεκα ακόμη οικογενειακά ντόπια τυριά, για τα οποία γνωρίζουν να σου πουν πού να τα βρεις, πώς να τα φας, και με τι να τα συνοδέψεις!
Οικογένεια Pasta Filata:
• Ragusano DOP (ΠΟΠ)
Με προέλευση, προφανώς, από την επαρχία της Ragusa στο νότιο μέρος του νησιού, το Ragusano (γνωστό στη Σικελία με το χαϊδευτικό Scaluni) είναι ημίσκληρο τυρί, από αγελαδινό γάλα, που κυκλοφορεί φρέσκο (για ήπια, γλυκιά γεύση), με ωρίμανση 4-12 μηνών (για εντονότερη γεύση) ή καπνιστό.
• Cosacavaddu Ibleo
Παρόμοιο με το Ragusano, είναι σκληρό τυρί σε ορθογώνιο σχήμα (που συνηθίζεται στη Σικελία), το οποίο κυκλοφορεί σε διαφορετικές ωριμάνσεις (από φρέσκο έως παλαιωμένο).
• Provola dei Nebrodi
Παράγεται μόνο τους κρύους μήνες του χειμώνα, αποκλειστικά από το γάλα του βραδινού αρμέγματος των αγελάδων. Ωριμάζει 6 μήνες κρεμασμένο σε υγρό μέρος. Συχνά έχει στην καρδιά του ένα ολόκληρο λεμόνι, που του δίνει μοναδικές νότες εσπεριδοειδούς.
• Caciocavallo Palermitano
Άλλο ένα ορθογώνιου σχήματος τυρί από απαστερίωτο γάλα αγελάδας με την προσθήκη ζωικής πυτιάς (αίγας ή αρνιού). Παραμένει στην άλμη 10-12 μέρες και ωριμάζει από 3 έως και πάνω από 6 μήνες, ανάλογα με την επιθυμητή παλαίωση.
• Vastedda del Belice
Λευκό, ημίσκληρο τυρί, με ήπια, υφάλμυρη και ελαφρά ξινή γεύση, που παράγεται από απαστερίωτο πρόβειο γάλα, που του δίνει το χαρακτηριστικό του άρωμα.
• Caprino de Girgentana
Τυρί από γίδινο γάλα, το φρέσκο (fresco) Caprino, ωριμάζει μόλις 3-4 μέρες και είναι μαλακό και κρεμώδες. Όταν το αφήσουν να ωριμάσει 20-40 μέρες, το Caprino αποκαλείται Stagionato και έχει πιο έντονη και αλμυρή γεύση.
Οικογένεια Σκληρών:
• Enna Piacentinu (Piacentino Ennese)
Ιστορικό τυρί (πρώτη αναφορά τον 11ο μΧ αιώνα), από την περιοχή της Enna που βρίσκεται σε υψόμετρο 400-800 μ. Παράγεται από μη παστεριωμένο πρόβειο γάλα, με φυσική πυτιά και είναι αρωματισμένο με ντόπιο κρόκο, που του δίνει το χαρακτηριστικό, έντονο κίτρινο χρώμα του, και ολόκληρα μαύρα πιπέρια. Η γεύση του είναι ήπια, γλυκιά και γεμάτη αρώματα.
• Tuma Persa
Ένα τυρί, από μη παστεριωμένο αγελαδινό γάλα, με έντονη γεύση αλλά όχι πολύ αλμυρό. Εύθρυπτο με σάρκα γήινη, που γαργαλάει τη γλώσσα, έχει φλούδα καλυμμένη με ολόκληρα μαύρα πιπέρια, που κι αυτά το κάνουν να «τσιμπάει».
• Pecorino Siciliano DOP (ΠΟΠ)
Το Pecorinu Sicilianu, όπως το προφέρουν οι Σικελοί, είναι λιγότερο αλμυρό από το συγγενικό του, επίσης από πρόβειο γάλα, Pecorino Romano, σκληρό, με υποκίτρινη σάρκα και σκούρα φλούδα. Όταν του προσθέτουν ολόκληρο μαύρο πιπέρι, ονομάζεται Pepato.
• Maiorchino
Ιστορικό τυρί που πρωτοεμφανίζεται στην ιστορία της Σικελιανής γαστρονομίας το 600 μ.Χ, παράγεται από παστεριωμένο πρόβειο γάλα. Είναι σκληρό, ανοιχτόχρωμο κίτρινο, συμπαγές, χωρίς τρύπες και με φλούδα που σκουραίνει καθώς ωριμάζει. Η γεύση του είναι λεπτή και γίνεται πιο πικάντικη με τον χρόνο.
• Fiore Sicano
Ένα παραδοσιακό τυρί από απαστερίωτο γάλα αγελάδας, γνωστό και ως “tumazzu ri vacca”, με υπόξινη γεύση αλλά γλυκιά επίγευση. Σερβίρεται συνήθως στο τέλος του γεύματος και ταιριάζει απίθανα με μαρμελάδα σύκο!
• Tumazzo Modicano
Το τυρί παράγεται μόνο συγκεκριμένη εποχή του χρόνου, όταν οι αγελάδες βόσκουν έξω και με τον σωστό συνδυασμό χλωρίδας. Η φλούδα του έχει πάχος τουλάχιστον 5mm και είναι τραχειά, με ραβδώσεις από το καλάθι στο οποίο ωριμάζει.
Είναι τόσο πολλά κι ενδιαφέροντα τα μέλη της Σισιλιάνικης φαμίλιας τυριών, που σίγουρα θα αφιερώσουμε και μελλοντικά άρθρα σε κάποια από αυτά ξεχωριστά. Για την ώρα, αν βρεθείτε στο Παλέρμο, την Ταορμίνα, την Κατάνια ή όπου αλλού, θα ξέρετε ποια τυριά πρέπει να δοκιμάσετε!