Κυριακή βραδάκι, χειμώνας, τζάκι αναμμένο. Ωραίο σκηνικό για να μαζευτεί η παρέα γύρω από μια fondue και να βουτάει ψωμάκια στο λιωμένο τυρί!
Η fondue όμως είναι ιεροτελεστία κι έχει το δικό της πρωτόκολλο: με τι την συνοδεύεις, πώς στρώνεις το τραπέζι, τι γίνεται με το «ορφανό» ψωμάκι που έπεσε κι έμεινε μέσα στο τυρί…
Παραδοσιακά, στην Κεντρική Ευρώπη, η fondue συνοδεύεται με ξηρό λευκό κρασί ή με δυνατό Εγγλέζικο τσάι και ποτέ με κρύο νερό, που σε συνδυασμό με το ζεστό τυρί προκαλεί τρομερό φούσκωμα!
Ο ιδανικός αριθμός συνδαιτυμόνων για μια βραδιά fondue είναι 4, ώστε να μη συνωστίζονται γύρω από το σκεύος, να μην τρακάρουν τα πιρούνια τους, να μην τελειώνει αμέσως το τυρί… Εκτός βέβαια αν υπάρχουν περισσότερα από ένα σκεύη οπότε υπολογίζετε ανάλογα.
Το δείπνο αυτό είναι χαλαρό, άρα και το τραπέζι στρώνεται αντίστοιχα, με σκούρο ή καρό τραπεζομάντηλο, με κεραμικά πιάτα, με γυάλινα, όχι κρυστάλλινα, ποτήρια. Ο καθένας χρειάζεται μπροστά του ένα μικρό πιάτο, το δικό του, ειδικό, πιρούνι κι ένα ποτήρι του κρασιού ή μια κούπα τσάι. Φροντίστε να υπάρχουν πολλές χαρτοπετσέτες, και το ψωμί, κομμένο σε μπουκιές, σε καλάθια που να φτάνουν όλοι. Μπορείτε επίσης να έχετε μια πιατέλα με λεπτές φέτες προσούτο όπως και μπολάκια με μουστάρδα – απαλή και καυτερή- ή κάποια άλλη σάλτσα ή τσάτνεϊ και βέβαια μύλο πιπεριού, με λευκό πιπέρι.
Ο καθένας καρφώνει μια μπουκιά ψωμί και βουτάει το πιρούνι του στο τυρί, βαθιά, κι ανακατεύει σχηματίζοντας ένα 8 και μαζεύοντας τυρί από τον πάτο του σκεύους. Έτσι όλοι συμμετέχουν στο συχνό ανακάτεμα που χρειάζεται για να μην κολλήσει το τυρί στον πάτο (στο τέλος, αναπόφευκτα, θα δημιουργηθεί μια πεντανόστιμη κρούστα και θα τσακωθείτε για το ποιος θα την πρωτοφάει!).
Αποσύροντας το ψωμί από το σκεύος, το κρατάμε μερικά δεύτερα από πάνω μέχρι να στάξει το περίσσευμα και να κρυώσει ελαφρά και μετά, με μεγάλη ταχύτητα, είτε το βάζουμε στο στόμα μας -χωρίς να ακουμπήσει το πιρούνι τα χείλη μας!- είτε το ακουμπάμε προσωρινά στο πιάτο μας για να βάλουμε σάλτσα κ.λπ. Θυμηθείτε πως το σκεύος είναι συλλογικό και πώς δεν είναι ούτε ωραίο ούτε υγιεινό να γλύφουμε το πιρούνι που ξαναβουτάμε στο τυρί!
Τι συμβαίνει αν πέσει το ψωμί κάποιου στο τυρί; Οι κανονισμοί τίθενται πριν ξεκινήσει το φαγητό! Μπορείτε, ας πούμε, να δηλώσετε ότι κάθε φορά που κάποιος χάνει το ψωμί του, πίνει άσπρο πάτο ένα σφηνάκι τσίπουρο! Μπορείτε επίσης να συναποφασίσετε ότι όποιον τσακώσετε να βάζει το πιρούνι του στο στόμα του, θα δίνει ένα φιλί σε όποιον κάθεται εξ αριστερών του, ή ότι αυτός που ξέχασε να ανακατέψει όταν βούτηξε το πιρούνι του, στον επόμενο γύρο θα πρέπει να ανακατέψει για λογαριασμό όλων και να προσφέρει την μπουκιά του στον διπλανό του…
Καθώς η ώρα περνάει, και η στάθμη χαμηλώνει, δημιουργείται μια κρούστα τυριού στον πάτο του σκεύους. Οι Ελβετοί το αποκαλούν «la croute» (η κρούστα) ή «la réligieuse» (η θρήσκα, η μοναχή) και είναι το νοστιμότερο μέρος της fondue!
