Ένα Κυριακάτικο πρωινό καλοκαιριού. Ξυπνάς και η αιτία δεν είναι ούτε το φως του ήλιου που μπαίνει αποφασιστικά από τις χαραμάδες, ούτε οι φωνές που ακούγονται από το σπίτι που αρχίζει να ζωντανεύει. Ξυπνάς εξαιτίας μιας μυρωδιάς! Αυτή ανήκει στην άρτι αφιχθείσα σπανακόπιτα από το φούρνο της γιαγιάς Κίτσας.
Λίγα είναι τα αρώματα που μπορούν να σε κάνουν σηκωθείς από το κρεβάτι σου. Η σπανακόπιτα της γιαγιάς σίγουρα ήταν ένα από αυτά! Και ο λόγος; Γιατί ήμασταν στην Ήπειρο… και αν ένα πράγμα ξέρουν να κάνουν πολύ καλά οι άνθρωποι εκεί, αυτό είναι οι πίτες! Ειδικά αν αυτές φτιάχνονται με τέχνη και αγάπη.
Βρισκόμαστε στο χωριό Βήσσανη, σε υψόμετρο 754 μέτρων και σε απόσταση 55 χιλιομέτρων από τα Ιωάννινα. Ένα χωριό που ιδρύθηκε κατά το 14ο αιώνα και αναπτύχθηκε τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Τα σπίτια του είναι πέτρινα και μεγάλα και αφήνουν μία ιδέα από την αίγλη του παρελθόντος τους. Στη Βήσσανη υπήρχε σχολείο ήδη πριν το 1770, αλλά και παρθεναγωγείο. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει το παραδοσιακό καφενείο με τον αιωνόβιο πλάτανο και ο ναός του Αγίου Νικολάου, μια τρίκλιτη βασιλική του 1791.
Σε ένα τέτοιο λοιπόν σπίτι, στο οποίο οδηγούσε ένα πέτρινο σοκάκι, ξυπνούσα κατά τα παιδικά μου χρόνια. Το επισκεπτόμασταν μόνο την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου. Η γιαγιά Κίτσα όμως του έδινε ζωή όλο το καλοκαίρι. Και αυτό γιατί δυστυχώς δεν μπορούσε να μείνει μόνη της εκεί όλη τη χρονιά! Η Κίτσα, υποκοριστικό του Λουκία, δεν ήταν η πραγματική μου γιαγιά. Ήταν η αδερφή της γιαγιάς μου. Παρόλα αυτά ήταν η μόνη «γιαγιά» που γνώρισα και όλη την αγαπούσαν. Μπορεί να είχε τις παραξενιές της, όμως είχε και κάτι που την έκανε ιδιαίτερα δημοφιλή. Τη συνταγή της σπανακόπιτας με φέτα!
{relatedarticle 602}
Το σπίτι της γιαγιάς
Όλοι θέλαμε να την απολαύσουμε και περιμέναμε με ανυπομονησία να την ετοιμάσει. Και αυτή ποτέ δε μας χάλαγε το χατίρι. Γιατί όλοι λάτρευαν αυτή τη σπανακόπιτα. Οι λόγοι ήταν πολλοί. Ο βασικός όμως ήταν για τη φέτα της. Μία φέτα φτιαγμένη στο χωριό. Κρεμώδης, με πλούσια, ευχάριστη και ελαφρά όξινη γεύση, συμπαγή υφή, καθαρό λευκό χρώμα και πλούσιο άρωμα. Για όλους εμάς ήταν ιδανική. Ο υπόλοιπος κόσμος μάλλον δε θα έβρισκε κάποια διαφορά από τις φέτες που κυκλοφορούν σήμερα. Μαζί της, σε αυτό το τέλειο μείγμα, υπήρχε αυθεντικό χωριάτικο χειροποίητο φύλλο και αγνά χόρτα μαζεμένα απευθείας από τη φύση.
Η γιαγιά Κίτσα πέρασε τη συνταγή της στις επόμενες γενιές. Και αν της ρίξετε μια προσεκτική ματιά θα ανακαλύψετε ότι δε διαφέρει από άλλες συνταγές που μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο. Όμως κανένας, όποιος και να δοκίμασε, δεν έχει καταφέρει να της δώσει την ίδια νοστιμιά. Ίσως να κράτησε κάποιο συστατικό κρυφό, ίσως να ήταν η χωριάτικη φέτα ή ίσως απλά να ήταν η αγάπη που έβαζε, έτσι ώστε ανίψια και εγγόνια να απολαμβάνουν το κάθε κομμάτι.
Γέμιση Γιαγιάς με προσθήκες Μαμάς
• 1 ½ κιλό σπανάκι
• 200 γραμμάρια φέτα
• 3 πράσα
• 1 ματσάκι κρεμυδάκια
• ½ ματσάκι μαϊντανός
• ½ ματσάκι άνιθος
• 1 ματσάκι μυρώνι
• 1 ματσάκι λάπαθο
• 1 ματσάκι καυκαλήθρες
• 1 κουτάκι γάλα εβαπορέ
• ½ φλιτζάνι τσαγιού λάδι
• 3 αυγά
• Αλάτι και πιπέρι
Εκτέλεση
• Ψιλοκόβουμε όλα τα χορταρικά.
• Τα βάζουμε σε μια λεκάνη και τα αλατίζουμε με χοντρό αλάτι.
• Τα αφήνουμε εκεί 4 με 5 ώρες (εκτός ψυγείου).
• Μετά τα ξεπλένουμε με νερό και τα στύβουμε πολύ καλά.
• Προσθέτουμε τη φέτα, το γάλα, τα αυγά, το λάδι και το πιπέρι.
• Στρώνουμε το φύλλο και προσθέτουμε τη γέμιση.
• Χαράζουμε το πάνω φύλλο και το ραντίζουμε με ανθρακούχο νερό.
• Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς.
• Ψήνουμε την πίτα στους 250 βαθμούς πάνω-κάτω.
