Η παραγωγή τυριού είναι εποχική υπόθεση. Και η άνοιξη μας χαρίζει μερικά από τα ωραιότερα, φρέσκα τυριά…
Τα γαλακτοπαραγωγικά ζώα, όπως εξ άλλου κι εμείς οι άνθρωποι, έχουν διαφορετικά «κέφια» κάθε εποχή, που ορίζονται από το κλίμα, τις ορμόνες, την αναπαραγωγική φάση, την τροφή… Το γάλα τους επηρεάζεται από όλους αυτούς τους παράγοντες, με αποτέλεσμα και στο τυρί που παράγεται να μεταφέρονται τα χαρακτηριστικά του μικροκλίματος του τόπου βοσκής των ζώων, του λεγόμενου terroir.
Την άνοιξη, που τα ζώα βγαίνουν από σταύλους και μαντριά για να βοσκήσουν ελεύθερα στη φύση, η χλωρίδα είναι στα καλύτερά της. Πλούσιο, φρέσκο χορτάρι, θάμνοι και μυρωδικά, αφθονούν. Αγελάδες και αιγοπρόβατα έχουν μόλις αποκτήσει τα μικρά τους, βρίσκονται την πιο παραγωγική τους φάση και το γάλα είναι άφθονο. Είναι η εποχή που μας δίνει τα φρέσκα, ανοιξιάτικα τυριά που διαφέρουν σε μορφή και γεύση από τα τυριά του υπόλοιπου χρόνου.
Ο όρος «φρέσκο» περιγράφει, κυριολεκτικά, τον τρόπο τυροκόμησης: τα τυριά αυτά, όλα λευκά και μαλακά με ήπια γεύση, τυροκομούνται με τον πιο απλό τρόπο. Δεν υπάρχει στάδιο ωρίμανσης και τα φρέσκα τυριά περιέχουν μεγάλο ποσοστό υγρασίας (58-75%), που τα διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα τυριά. Είναι μάλιστα τόσο μαλακά που τα περισσότερα αλείφονται.
Κάποια τυριά καταναλώνονται μόνο ως φρέσκα (όπως π.χ. το Κατίκι ή το Ανθότυρο. Κάποια άλλα, όπως το Ανεβατό, ωριμάζουν και, με τη ωρίμανση, αποκτούν πιο έντονη γεύση, ενώ κάποια, όπως η μυζήθρα, μπορούν επίσης να αποξηρανθούν, οπότε γίνονται πιο σκληρά και διατηρούνται για περισσότερο χρόνο.
Υπάρχουν αρκετά «διάσημα» ανοιξιάτικα τυριά: Το Ανεβατό, το Γαλοτύρι, το Κατίκι, το Μανούρι, το Ξίγαλο, η μυζήθρα, αλλά και όλες οι ξινομυζήθρες των Κυκλάδων, είναι τα τυριά που πρωτοεμφανίζονται συνήθως στο Πασχαλινό τραπέζι και, από εκεί και πέρα, βρίσκονται στο τραπέζι μας όλη την άνοιξη και το καλοκαίρι. Είναι ιδανικά τους ζεστούς μήνες γιατί είναι υγρά και με χαμηλότερα λιπαρά και ταιριάζουν πολύ ωραία σε σαλάτες, αλλά και σε συνδυασμό με τα ανοιξιάτικα λαχανικά, όπως οι αγκινάρες, ο αρακάς και τα κουκιά, ή σε συνταγές ζυμαρικών.
Αντίστοιχα βέβαια υπάρχουν και φρέσκα τυριά άλλων χωρών, όπως η Ιταλική Ricotta, τα Γαλλικά Faiselle και Chèvre και το Ισπανικό Queso Blanco. Με τη σειρά τους κι αυτά μεταφέρουν στη γεύση τους τα αρώματα του terroir όπου βόσκουν τα ζώα, και ενώ μοιάζουν με τα δικά μας φρέσκα τυριά ως προς το χρώμα και την υφή, η γεύση τους έχει σίγουρα διαφορετικές νότες.
Φρέσκα τυριά βρίσκουμε πλέον στον εμπόριο όλον τον χρόνο, αλλά τίποτα δεν είναι τόσο απολαυστικό όσο το φρέσκο τυρί που καταναλώνεται την άνοιξη ή το καλοκαίρι στον τόπο παραγωγής του!