Από τη μέρα που αναγνωρίστηκε ως προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) μέχρι σήμερα, η φέτα αποτελεί αντικείμενο μεγάλων εμπορικών συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο, αφού είναι ισχυρό brand name.
Δανία, Γερμανία και Γαλλία είχαν κάνει την αρχή το 1994 – όταν η Ελλάδα ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώριση ΠΟΠ για τη φέτα. Οι τρεις προαναφερθείσες χώρες παράγουν λευκά τυριά και ένιωσαν σοβαρή οικονομική απειλή με την αναγνώριση της φέτας ως ελληνικού προϊόντος. Ακολούθησε η Βουλγαρία, με διεκδικήσεις «πατρότητας» για το εθνικό μας τυρί.
Όλα αυτά τα χρόνια, το ζήτημα επανέρχεται κατά διαστήματα στο προσκήνιο ενώ έχουν υπάρξει και σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις για χώρες οι οποίες κατά καιρούς χρησιμοποιούσαν παράνομες πρακτικές για προώθηση τυριών που δεν ήταν φέτα ΠΟΠ.
Το νέο κεφάλαιο στον «παγκόσμιο πόλεμο» της φέτας άνοιξε σχεδόν ταυτόχρονα με διαπραγματεύσεις συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τρίτες χώρες, όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και άλλες.
Η συζήτηση είναι εντονότερη το τελευταίο διάστημα στην Αυστραλία, όπου παράγεται και κυκλοφορεί τυρί με την ονομασία «φέτα Αυστραλίας». Στην παραγωγή του δραστηριοποιούνται και ομογενείς οι οποίοι έχουν την τεχνογνωσία, αλλά όχι και το ελληνικό γάλα που απαιτείται για να πληρούνται όλες οι προδιαγραφές για ΠΟΠ προϊόν.
Ήδη – όπως μεταδίδουν αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης – όλο και περισσότεροι παραγωγοί καταργούν τον όρο «φέτα» από τις ετικέτες των προϊόντων τους, παρ’ ότι γνωρίζουν ότι είναι ένα όνομα «κράχτης» για τους λάτρεις του τυριού.
Αυτό γιατί στην Αυστραλία συζητείται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να θέσει αυστηρούς όρους για προστατευόμενα προϊόντα – όπως η φέτα, η ιταλική παρμεζάνα, η γαλλική σαμπάνια και άλλα. Η εμπορική συμφωνία θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την αυστραλιανή οικονομία, γι’ αυτό και οι παραγωγοί αποφασίζουν να «ξανασυστήσουν» τα προϊόντα τους στους καταναλωτές, με ονομασίες που δεν περιέχουν τη λέξη «φέτα».
Προς αυτή την κατεύθυνση πιέζουν, βεβαίως, και φορείς διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών (ανάμεσά τους και ελληνικοί) με στόχο την κατοχύρωση τοπικών προϊόντων τα οποία αποτελούν ισχυρούς πυλώνες της εκάστοτε εξαγωγικής οικονομίας.
Το ζήτημα προστασίας της φέτας εκτείνεται σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης!
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, μόνο στη Νότια Αφρική κυκλοφορούν 46 τυριά με την επωνυμία «φέτα», ενώ οι σχετικές διακρατικές συμφωνίες δεν προστατεύουν πλήρως το ελληνικό τυρί.
Στην Κίνα ήδη έχουν «υιοθετηθεί» επωνυμίες για τη φέτα και άλλα ελληνικά ΠΟΠ προϊόντα, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αναγνωρίζουν γεωγραφικές ενδείξεις ΠΟΠ, γεγονός που δυσχεραίνει τις συζητήσεις στο πλαίσιο της διατλαντικής συμφωνίας.