Πόσες φορές σάς έχει τύχει να τρώτε όρθιοι, το τάπερ με το τυρί ανοιχτό στον πάγκο της κουζίνας, το μαχαίρι στο χέρι και το κινητό στο άλλο;
Πόσες φορές σάς έχει τύχει μετά να μην θυμάστε ούτε τι, ούτε πόσο φάγατε, ενώ έχετε επιστρέψει, μηχανικά, το τάπερ στο ψυγείο κι έχετε πλύνει και το μαχαίρι;
Όταν σκέπτομαι τι τρώω, το τρώω συνειδητά και απολαμβάνω κάθε μπουκιά.
Η διατροφή, όπως την έχουμε στο μυαλό μας, είναι συνδεδεμένη με θερμίδες, δίαιτα, τη σύσταση της τροφής. Η λέξη θρέψη αναφέρεται στο αποτέλεσμα που έχει η τροφή στο σώμα μας με βάση τη σύστασή της. Ωστόσο, πρακτικά και μεταφορικά, με την λέξη θρέψη δηλώνουμε μια κατάσταση πιο ολιστική, ένα βίωμα που συμβαίνει τόσο σε φυσικό/σωματικό επίπεδο, όσο και συναισθηματικό. Η διατροφή ωστόσο πέρα από όλα τα γνωστά, αποτελεί μια συμπεριφορά, μια ενεργητική πράξη: αυτούσια μπορεί να δηλώσει φροντίδα ή τιμωρία.
Η επίγνωση και η στάση απέναντι στην τροφή, είναι αυτή που συμπληρώνει το θρεπτικό της περιεχόμενο. Το αν γεύομαι αυτό που τρώω, ή απλά καταπίνω αμάσητη την τροφή, αποτελεί ένα πρώτο σχόλιο για το πώς κανείς σχετίζεται, όχι μόνο με την τροφή και το σώμα του, αλλά με τον ίδιο του τον εαυτό.
Τρώω με επίγνωση ή ενσυνείδητα (mindful eating) σημαίνει ότι:
• Δίνεις χρόνο και χώρο στο εαυτό σου να φας σε ήσυχο και χωρίς εξωτερικές παρεμβολές περιβάλλον.
• Επιτρέπεις στον εαυτό σου να σού προσφέρει πραγματική θρέψη μέσω της τροφής, σεβόμενος τις σωματικές ενδείξεις και τις ανάγκες του οργανισμού σου.
• Χρησιμοποιείς όλες τις αισθήσεις σου κατά τη διαδικασία του γεύματος, με σκοπό να παρατηρήσεις, να γευτείς και να απολαύσεις πραγματικά την τροφή.
• Ακούς τις σωματικές ενδείξεις πείνας και κορεσμού, και είναι αυτές οι σωματικές ενδείξεις που θα σε οδηγήσουν στο να συνεχίσεις να τρως ή στο να ολοκληρώσεις το γεύμα σου, τη στιγμή έχεις χορτάσει.
• Αναγνωρίζεις τις διατροφικές προτιμήσεις σου, χωρίς κριτική σκέψη. Δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό το ότι αγαπάς το τυρί περισσότερο από άλλα πράγματα. Είναι απλά η προτίμησή σου.
• Παρατηρείς τι σκέφτεσαι και νιώθεις στιγμή τη στιγμή και αποδέχεσαι άκριτα αυτό που συμβαίνει.
Μπορείς να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου στην διατροφική ενσυνειδητότητα με τους παρακάτω απλούς τρόπους:
1. Δοκίμασε να φας μια τροφή που συνήθως δεν τρως ιδιαίτερα, επειδή τη βρίσκεις γευστικά αδιάφορη, τρώγοντάς την διαφορετικά.
2. Παρατήρησε όλα τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά αυτής της τροφής: χρώμα, σχήμα, άρωμα, υφή.
3. Να έχεις την προσοχή σου απόλυτα στραμμένη στη διεργασία της τροφής. Το μυαλό μπορεί να σκεφτεί διάφορα, σχετικά και άσχετα, ωστόσο εσύ να επαναφέρεις την προσοχή σου σε αυτό που έχει επιλέξει να φας.
4. Παρατήρησε τι σκέψεις περνούν από το μυαλό σου, χωρίς όμως να κολλάς σε αυτές. Οι σκέψεις είναι σαν τα σύννεφα στον ουρανό, περνούν και χάνονται αν εστιάσεις αλλού την προσοχή σου. Μην ξεχνάς, όλο σου το είναι θα βιώνει την διαδικασία της τροφής.
5. Παρατήρησε πώς αλλάζει η γεύση και η υφή της τροφής, καθώς την έχεις στο στόμα σου. Μάσησε αργά και πολλές φορές (τουλάχιστον 20) την τροφή σου.
6. Παρατήρησε την πείνα σου και την όρεξη που έχεις για την τροφή που γεύεσαι.
7. Ακολούθησε την παραπάνω διαδικασία , αν όχι σε όλα , τουλάχιστον σε ένα γεύμα μέσα στην ημέρα. Φορά με την φορά , θα ανακαλύπτεις νέα μονοπάτια γνώσης και ευχαρίστησης, μα το βασικότερο, θα προσφέρεις στο εαυτό σου πραγματική θρέψη και φροντίδα.
Αν οι ρυθμοί και η καθημερινότητα νιώθεις πως σε «ρουφάνε» έχεις τουλάχιστον μια ευκαιρία σύνδεσης, επαφής και φροντίδας του εαυτού σου μέσα από το «τρώγειν ενσυνειδήτως». Μόνο τότε η τροφή θα σε θρέψει ουσιαστικά, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά, ό,τι κι αν επιλέξεις να φας!
Ο Κωνσταντίνος Ζερβός (ΜSc) είναι Γνωσιοσυμπεριφοριστής Διατροφολόγος Certified Health Wellness Coach
